Heb je wel eens gehoord van de psoas spier? Een spier met veel betekenis, zowel fysiek als emotioneel. Lees hier hoe de psoas spier werkt, hoe hij bijdraagt aan jouw fysiek en emotioneel welzijn en hoe yin yoga een weldaad kan zijn voor deze spier!

De psoas is een spier met veel betekenis

De psoas, waar zit die?

De psoas is een heupbuiger die diep in je lichaam zit. De heupbuigers helpen je om je heupen te buigen, dus om je knieën op te trekken naar je borst zoals bij traplopen of bij het tot zitten komen vanuit rugligging.

Even voor de volledigheid: de spiergroep heet voluit Iliopsoas en bestaat uit de psoas major, psoas minor en iliacus. Als er gesproken wordt over ‘de psoas’ wordt er vaak verwezen naar de psoas major. De psoas (major) zit verbonden aan je onderste ruggenwervels en loopt achter de organen in de buik, via de lies naar de binnenkant van het bovenbeen (zie afbeelding).

Veel zitten

De psoas verbindt het bovenlichaam met het onderlichaam. Zoals hierboven omschreven, buigt de psoas de heupen en brengt hij de knieën naar het bovenlichaam (en andersom). Een beweging die je veel maakt op een dag! Traplopen, fietsen of vooroverbuigen. Ook in een zittende positie is de psoas betrokken – in een zittende houding zijn je knieën omhoog, waarbij je bovenlichaam in 90 graden is met je benen. Tegenwoordig zitten we gedurende de dag veel op een stoel, wat de psoas spier niet helpt om te ontspannen. Daarom is het belangrijk om tijdens het zitten regelmatig even te staan of een stukje te wandelen, zodat je de psoas de ruimte geeft.

Fight or flight!

De psoas spier is ook direct betrokken bij stress: bij stressvolle situaties spant de psoas zich aan om de kracht te geven om te vechten of te vluchten – de Fight or Flight reactie. Een hele nuttige & natuurlijke reactie! Net zoals de reactie om de knieën naar de borst te brengen bij gevaar, om je zo klein te maken en de vitale organen te beschermen. Als het gevaar dan weer geweken is, kan de psoas zich weer ontspannen en herstelt de balans zich in je lichaam.

Maar let op: deze stressreactie in het lichaam maakt geen onderscheid tussen daadwerkelijk gevaar (een leeuw die aan komt rennen) of een ingebeeld gevaar (die deadline van volgende week). Als je veel stressprikkels op een dag hebt of in een langdurige stress-situatie zit, kan je psoas voortdurend onder spanning staan. Het continu in de actie-modus zijn van de psoas geeft een constante spanning op de onderste ruggenwervels, waardoor je bij aanhoudende stress ook last kan krijgen van je onderrug. Herkenbaar?

Spier van de ziel

De psoas wordt ook wel ‘de spier van de ziel’ genoemd. De psoas reageert bij stress en kan emoties opslaan en vastzetten in het heupgebied. Dit kun je soms merken aan stijve heupen en weinig bewegingsruimte in het heupgebied. Zo is alles met elkaar verbonden! Het werken met de heupen, zoals ontspanningsoefeningen of yoga, kan bepaalde emoties losmaken en zo weer ruimte maken in de heupen.

De psoas wordt ook wel ‘de spier van de ziel’ genoemd

Ik ben de psoas inmiddels gaan zien als een goede vriend: hij die reageert om je te beschermen, die alles van je weet, en ook af en toe iets teruggeeft (want dat kunnen goede vrienden) – een goede vriend die je helpt door je ergens mee te confronteren, zodat jij ermee aan de slag kunt en kan opruimen bij jezelf.

Yin Yoga voor de psoas

Yin yoga houdingen die ruimte geven aan de psoas zijn gericht op de voorkant van de heupen: met als doel om daar de milde rek te voelen en zo de psoas een stukje te verlengen. Een hele mooie houding daarvoor is bijvoorbeeld de (Half) Saddle of de Cat pulling it’s tail: beide houdingen die de focus hebben op de rek op de voorzijde van het bovenbeen en heup.

Ook de Dragon of Swan zijn houdingen die ruimte maken in de psoas: hierbij wordt de psoas-spier van het been dat naar achter ligt gerekt. Je maakt de houding milder voor de psoas door het bovenlichaam naar voren te bewegen, richting de grond.

Een hele fijn houding die ook goed werkt om de psoas te verzachten is de Open Bridge. Kom daarvoor op je rug liggen en zet je voeten in de mat achter je billen. Breng je heupen omhoog en plaats een yoga-blok of bolster onder het niet-beweegbare gedeelte van je onderrug – bij het heiligbeen. Zorg dat de druk op je onderrug mild is – als het te intens is, gebruik dan een opgerold deken. Als de ruimte er is, kun je je voeten verder weg plaatsen of je benen helemaal lang maken om de houding intenser te maken. De Open Bridge geeft een zachte druk op de onderrug, waar de psoas verbonden is en tegelijkertijd geeft de houding rek aan de voorkant van de heupen. Ideaal dus voor de psoas! Je kunt hier gerust langer in blijven liggen, zolang het goed voelt voor jou. Een heerlijke oefening om je dag mee af te sluiten en je psoas spier uit te nodigen om los te laten: “er is nu geen reden voor actie, je mag volledig verzachten”.